Kiedy w zamierzchłych czasach realizowałam lekcje z „Potopem”, zawsze odbywały się one przy okazji baroku – ze względu na wspólnotę historycznego kontekstu. Myślę, że to nie jest jakiś pomysł stulecia, ale jeśli nikt na to dotychczas nie wpadł, to zachęcam. Ma to zalety – w 1 klasie jest relatywnie niewiele tekstów w porównaniu z klasą 2, przełożenie tej książki w planie do baroku jest opłacalne.

Zacznijmy od tego, że do większości lektur mam stworzone ukierunkowane notatki – karty z ćwiczeniami. Po części wyeliminowały one konieczność korzystania z podręcznika, którego przydatność w liceum, zwłaszcza na dalszych etapach edukacji, jest dla mnie kwestionowalna. Notatkę z „Potopu” dołączam i polecam obejrzenie jej przed lekturą tego postu.

Zwykle robię moim uczniom wykład o okolicznościach historycznych na początek – na podstawie dość starej prezentacji. Lubię ten okres w dziejach i „Potop” również, zatem prezentowanie faktów historycznych i obyczajów to dla mnie zabawa. Jeśli ktoś tego nie lubi, może zaprojektować prace w grupach lub prezentacje uczniowskie.

Następna wiązka zadań zatytułowana jest: „Andrzej Kmicic – charakterystyka bohatera”. Inspiracją do tej części lekcji był cykl scenariuszy autorstwa Joanny Rześniowieckiej, opublikowany na stronie GWO. Wcześniejszy w notatce cykl wydarzeń to praca domowa – a lekcja związana z Kmicicem jest tak jakby formą sprawdzenia rzetelności tej pracy. Uczniowie samodzielnie, w grupach lub na forum określają wydarzenia związane z poszczególnymi fazami rozwoju bohatera. Następnie próbują znaleźć cechy i podsumować te wysiłki wnioskami związanymi z dynamicznością bohatera.

Na podstawie fragmentów zaprojektowałam dyskusje i naukę argumentacji – są złożone i możliwie odwołują się do współczesnego świata, zatem można spróbować mówić o wielu problemach, które są przez te fragmenty prezentowane.

Budowanie świadomości gatunkowej – na podstawie opisu uczty u Radziwiłła i analizy obrazu Matejkowskiego. Wskazówki w drugiej prezentacji w notatkach.

Przedostatnim etapem będa ćwiczenia o języku „Potopu” – szukanie elementów stylizacji archaicznej, rozpatrywanie znaczenia wyrazów przestarzałych lub zapomnianych oraz rozpoznawanie zjawiska makaronizacji.

Natomiast ostatnią część, o komizmie, zaczerpnęłam z publikacji „Zeszyt ćwiczeń do analizy i interpretacji literatury dla szkół ponadpodstawowych” pod redakcją Anety Cierechowicz (polecam, świetna publikacja) .

Przy okazji – dla mojej klasy już wcześniej nagrałam wykład początkowy, można go znaleźć na Youtube.