Pomysły na lekcje

Polski gola! > Pomysły na lekcje
Gdzie religia spotyka naukę

Gdzie religia spotyka naukę

T. Bagiński – Katedra

Kulturowy obraz katedry jest tak złożony, że w zasadzie trudno się oprzeć wrażeniu, że można opowiadać godzinami, ułożyć 300 zestawów ćwiczeń, czynić nawiązania do wielu tekstów kultury. Ale „Katedra” Jacka Dukaja to przecież małe opowiadanie! Wbrew sobie w sumie zaplanowałam szereg ćwiczeń, choć uważam, że pytanie „Co dla Ciebie oznacza katedra w opowiadaniu?” w zasadzie wystarcza ;).

Wiem, że opinia publiczna co jakiś czas oznajmia, że nieobecność polskiej fantastyki na liście lektur to skandal. Ja tego za skandal nie uważam, wręcz przeciwnie. I w sumie, jeśli miałabym wybrać coś Dukajowego, nie wzięłabym „Katedry” – zawiły język, artystyczne opisy – nie jest to, według mnie, lektura dla poziomu podstawowego. Czemu nie „Starość aksolotla”? Cóż, na refleksje za późno, ale z książką zmierzyłam się, jak potrafię.

  1. Pierwsze pytanie – czy podobało się Wam opowiadanie? Czy skłoniło do zapoznania się z innymi książkami pisarza?
  2. Blok wstępny – informacje o pisarzu, powstaniu, gatunku (plan wydarzeń to praca domowa), jako uzupełnienie do tych informacji – czytanie ze zrozumieniem.
  3. Charakterystyka bohatera – kilka pytań, które powinny wystarczyć do przyjęcia jego perspektywy i przeanalizowania jego postawy.
  4. Artystyczne aspekty opowiadania – impresyjność i intertekstualność.
  5. Na koniec – językowe problemy tekstu.

Myślę, że 3-4 godziny lekcyjne.

Za zdradę zapłacisz monetą śmierci – „Macbeth 2007”.

Za zdradę zapłacisz monetą śmierci – „Macbeth 2007”.

2007: Macbeth - Telemagazyn.pl

To już BARDZO stary spektakl. Czy Jarzyna zdradził Szekspira? Kiedyś zadawałam sobie to pytanie i w sumie różnie na nie odpowiadam. Ponieważ dziś oglądaliśmy fragmenty z 1f, czas na podsumowanie wszystkich pomysłów metodycznych, jakie realizowałam na podstawie fragmentów Jarzynowego przedsięwzięcia.

METODA 1.

  1. Pierwszy – od 0.00 do 17.21 minuty. Wstęp do wykreowanego świata i poznanie bohaterów. O czym można debatować na podstawie tego fragmentu? Nad podłożem historycznym (atak na WTC i okupacja Iraku). Dla współczesnej młodzieży to historia tak baśniowa, jak opowieści o II wojnie światowej. Nad konsekwencjami polaryzacji świata (my i oni, świat chrześcijański kontra świat islamu). Ogólnie nad pomysłem unowocześniania świata przedstawionego i funkcjonalności tego pomysłu.
  2. Potem można przejść do charakterystyki bohaterów. Jak świadczy o Makbecie nieposłuszeństwo wobec generała? Okrucieństwo w stosunku do wroga i robienie zdjęć z odciętą głową? Czy jest to Makbet, jakiego wykreował Szekspir? Czego boi się Banko? Co o Lady Makbet mówi jej ubiór?
  3. Drugi – 27.06 – 30.40. Scena drogi do zabójstwa i sam akt. Świetna scena do ćwiczenia interpretacji symboli. Zacząć można od podstawowego – co symbolizuje droga do komnaty Duncana? I ważna interpretacja symboli: dziecka, ubranej na biało kobiety, królika. W scenie morderstwa można rozpatrywać różnice pomiędzy ubiorem Makbeta i Duncana. Wizualnie to ważna scena.
  4. Trzeci – 41.00 – 46.15. Na podstawie tego fragmentu można pokazać, jak umiejętna gra aktorska oddaje nastrój i ukryte emocje. Dlaczego Lady Makbet czyści podłogę? Jaką rolę pełnią filiżanki z kawą? Dlaczego aktorzy stoją przodem do publiczności, nie do siebie?

Oczywiście można się tak bawić długo. Spektakl Jarzyny jest głęboko symboliczny i zmetaforyzowany i z reguły przyciąga uwagę uczniów.

METODA 2.

Można posłużyć się metodą lego logos do analizy fragmentu. Oczywiście trzeba mieć do tego klocki lego :). Wybrany fragment (sugeruję pierwszy) oglądamy wspólnie, potem uczniowie w grupach przetwarzają obraz na budowlę z klocków, która ma być zobrazowaniem tego, co zrozumieli z fragmentu. Gdy skończą, prezentują efekty pracy i zapraszają kolegów z innych grup do interpretacji swojej wizji.

METODA 3.

Do nauki kreatywności! Praca w grupach – zaprojektuj świat przedstawiony, który będzie inny niż w sztuce Jarzyny. Zastanów się, w jakim miejscu i jakim czasie warto osadzić fabułę „Makbeta”. Ubierz bohaterów w znaczące kostiumy. Zaprojektuj jedną scenę z dramatu, którą odegracie przed klasą.

Spektakl Jarzyny:

https://ninateka.pl/vod/teatr/2007-macbeth-grzegorz-jarzyna/

Matura, hej!

Matura, hej!

Dzień dobry! Uprzejmie informuję, że popełniłam dwa webinary maturalne, które polecam z całego serca, gdyż są proste, krótkie i konkretne, jak to mam w zwyczaju. Może trochę marudzę, ale mam nadzieję, że nie śmiertelnie.

Pierwszy ukazał się w ramach współpracy w wydawnictwem Nowa Era:

Drugi natomiast to świeży produkt II edycji Maturnocki:

Zakładnik Konrad

Zakładnik Konrad

Trwam w sympatii dla Guya Delisle, kanadyjskiego grafika i opowiadacza historii. Jest mistrzem reporterskiej, realistycznej kreski, skromnym fabulatorem i bystrym obserwatorem rzeczywistości. Książka, którą obecnie czytam, „Zakładnik”, jest historią Christophe’a Andre, który został porwany podczas udziału w misji humanitarnej. Proste, czyste kadry pokazują nam beznadzieję i desperację uwięzionego. Piękny jest to kontekst do II sceny „Dziadów” cz. III. Nie upublicznię scenariusza, dopóki autor nie wyrazi zgody na publikację, ale z całego serca mogę polecić do współpracy z Mickiewiczem. Pokazanie desperacji Konrada jako człowieka uwięzionego niewątpliwie czyni go bardziej ludzkim.

Labirynt Profesora

Labirynt Profesora

Wakacje, wakacje, ale czasem trzeba coś stworzyć nawet w wolnym czasie.

Dziś Wielka Olga T. czyli programowa lektura klasy 4, opowiadanie „Profesor Andrews w Warszawie”. Nie jest jakiś super przemyślany ten pomysł, pewnie mogłyby być jeszcze ćwiczenia dotyczące notatki syntetyzującej i inne, ale… pomyślę o tym później, jak mawia Scarlett O’Hara.

Tymczasem cykl lekcji o opowiadaniu. Najpierw – czego tam nie ma:

  1. Ani słowa o gatunku. Trochę nie wiedziałam, jak to ugryźć, nie chciałam po prostu rzucać definicją, możliwe też, że zajmę się tym przy innym utworze.
  2. Ani słowa o Autorce. Ale to dlatego, że uważam, że zasługuje na osobną lekcję, jak pozostali nobliści zresztą.

A teraz – co jest. Jest lekcja opierająca się o swobodne dyskusje z delikatnie wskazanymi kwestiami. Wplotłam dwa konteksty – historyczny i psychologiczny. Wiadomo, że ważny jest sam obraz stanu wojennego – choć też można z tego kontekstu uczynić wspólny materiał do Tokarczuk i Nowakowskiego.

Dla tych, którzy zawsze chcą czegoś więcej od lekcji – można zaproponować dzieciom grę [„Jung’s Labirynth” – cudowną próbę ukazania, czym jest osiąganie pełni rozwoju] oraz opowieść ilustrowaną Grzegorza Pawlaka i Dominika Szcześniaka „Profesor Andrews” – piękna kreska i dobrze oddany zarówno stan psychiczny profesora, jak i realia nieprzyjaznej Warszawy.

Przepadam za tym opowiadaniem. Mam nadzieję, że moim uczniom będzie się również podobało.

Szaleństwo Ojca

Szaleństwo Ojca

Znawcy Schulza mogą się zdziwić, ale bardzo ostatnio spodobał mi się duet jednego z opowiadań i prezentowanego na plakacie filmu „Fanatyk” (na pewno dziś jeszcze jest na Netflixie). Film jest surrealistyczny, groteskowy, odlotowy, choć zapewne nie dla wszystkich do zdzierżenia, bo język jest dość niewybredny i mocno obrazujący upadek potocznej polszczyzny. Ale warto spróbować. Ojciec – tytułowy fanatyk – ma obsesję na punkcie rybołówstwa. Rodzina utopiona jest w jego dziwactwie, nie ma szans, aby ktokolwiek mógł uciec. Ten element jest bardzo spójny z szaleństwem ojca w „Ptakach” Schulza. Myślę, że można spróbować porozmawiać z uczniami na następujące tematy:

  1. Jakie są cechy archetypu ojca i w jaki sposób został on przebudowany w obu utworach?
  2. jakie są granice pomiędzy hobby a szaleństwem?
  3. Jak funkcjonuje rodzina w obu utworach?
  4. Jakie symbole obecne są w obu utworach? Jak można je zinterpretować?

Do „Ptaków” Schulza można też podejść z zupełnie innym kontekstem – z pracą Anny Jakubowskiej dostępną tu – polecam do inspiracji.

Dług i Dostojewski

Dług i Dostojewski

Dług (1999) - Filmweb

Już od kilku lat przy okazji „Zbrodni i kary” omawiam współtowarzysząco „Dług” Krzysztofa Krauzego. Dużo łączy te dwa teksty kultury – planowana zbrodnia, dramat antycypacyjny i trudne konsekwencje. Film Krauzego, mimo bardzo dojrzałego już wieku [22 lata!] jest wciąż wstrząsający, także dla młodej widowni. Polecam go także tym, którzy lubią tematykę trudnych wyborów, moralności, człowieczeństwa.

Do wykładu dołączam prezentację, jest tam także film z Bogusławem Wołoszańskim [trochę o technice filmowej] i zadania argumentacyjne na ostatnich slajdach.

I Ogólnopolska Maturnocka

I Ogólnopolska Maturnocka

30 kwietnia wzięłam udział w I Ogólnopolskiej Maturnocce – wydarzeniu organizowanym i wymyślonym przez 3 super-aktywistów: Agatę Karolczyk – Kozyrę, Annę Konarzewską i Darka Martynowicza. Była to seria dwudziestominutowych wykładów o wszystkich lekturach z gwiazdką – ja oczywiście mówiłam o Mistrzu Kochanowskim, bo nie można inaczej. Wydarzenie miało zaskakująca frekwencję na facebooku, co – mam nadzieję – dało pozytywny efekt w postaci podwyższonej świadomości kompetencji własnych wszystkich maturzystów.

Wystąpienie moje można zobaczyć w dołączonym filmie, na występy wszystkich moich kolegów zapraszam tu w tym miejscu – na kanale Darka.

Edukacyjnie nad Odrą – drugie spotkanie

Edukacyjnie nad Odrą – drugie spotkanie

Długo czekaliśmy na drugie spotkanie, pandemia krzyżuje większość zamiarów. Jednak od czego dobre chęci i Teams? W przemiłej atmosferze doczekaliśmy się debaty o rozprawce.

Założeniem dzisiejszego spotkania była wymiana doświadczeń pomiędzy nauczycielami szkół podstawowych i ponadpodstawowych. rzadko ze sobą rozmawiamy, a powinniśmy – mamy wspólnych uczniów, kontynuacyjną podstawę programową i wspólny interes w postaci … kłopotów z rozprawkami. Dlatego dziś ja, Ela, Magda i Ania opowiedziałyśmy o naszych wspólnych problemach i starałyśmy się znaleźć rozwiązania dla nich w dyskusji o codziennej praktyce nauczyciela. Nie da się streścić całej tej dyskusji (trwała 3 godziny!). Ale pozytywów jest mnóstwo, zaczynając od ściślejszej współpracy i serdecznej rozmowy bez stwarzania pozorów konkurencyjności. W naszym zawodzie musimy się wspierać!

Debata o sprawiedliwości społecznej u wujka Zygmunta

Debata o sprawiedliwości społecznej u wujka Zygmunta

„Nie-boska komedia” to dla mnie pozycja zupełnie kontrowersyjna na liście lektur, ale dostrzegłam w niej szansę na zapoznanie uczniów z podstawowymi problemami definicji społecznej sprawiedliwości. W życiu publicznym odmieniamy przez przypadki wszystkie elementy pojęciowe dyskursu walki klas, ale właściwie od czasów upadku komunizmu nikt nie chce specjalnie o tym dyskutować w szkole. A przecież jest to temat żywy zawsze, budzący co chwilę oczekiwania, zrozumienie, demony i ciekawość. Czy fakt, że żyjemy w XXI wieku oznacza, że pożegnaliśmy nierówności spoleczne?

Krasiński w sobie właściwym stylu pokazuje niechęć do rewolucji, ale też i nie waha się pokazać gnijącego trupa arystokracji. To jest okazja do poważnej debaty w klasie.

lekcję zaczynam od zapoznania z podstawową wiedza o autorze i utworze. Ponieważ pracuję z podręcznikiem GWO, można użyć notatki o Krasińskim. Później – krótko – rola poety romantycznego, choć na niej nie skupiam całej uwagi. Chcę, by właściwa aktywność objawiła się: w interpretacji obrazu Delacroix; definiowaniu pojęcia walki klas; analizie różnic pomiędzy obozami i ich przywódcami; debacie na tematy wyznaczone w prezentacji i nauce argumentowania.

Przy okazji debaty wprowadzam pojęcie argumentum ad hominem i argumentum ad populum.

Można wesprzeć się także artykułem ze strony filozofuj.eu

Theme: Overlay by Kaira