Tag: film

Gdzie religia spotyka naukę

Gdzie religia spotyka naukę

T. Bagiński – Katedra

Kulturowy obraz katedry jest tak złożony, że w zasadzie trudno się oprzeć wrażeniu, że można opowiadać godzinami, ułożyć 300 zestawów ćwiczeń, czynić nawiązania do wielu tekstów kultury. Ale „Katedra” Jacka Dukaja to przecież małe opowiadanie! Wbrew sobie w sumie zaplanowałam szereg ćwiczeń, choć uważam, że pytanie „Co dla Ciebie oznacza katedra w opowiadaniu?” w zasadzie wystarcza ;).

Wiem, że opinia publiczna co jakiś czas oznajmia, że nieobecność polskiej fantastyki na liście lektur to skandal. Ja tego za skandal nie uważam, wręcz przeciwnie. I w sumie, jeśli miałabym wybrać coś Dukajowego, nie wzięłabym „Katedry” – zawiły język, artystyczne opisy – nie jest to, według mnie, lektura dla poziomu podstawowego. Czemu nie „Starość aksolotla”? Cóż, na refleksje za późno, ale z książką zmierzyłam się, jak potrafię.

  1. Pierwsze pytanie – czy podobało się Wam opowiadanie? Czy skłoniło do zapoznania się z innymi książkami pisarza?
  2. Blok wstępny – informacje o pisarzu, powstaniu, gatunku (plan wydarzeń to praca domowa), jako uzupełnienie do tych informacji – czytanie ze zrozumieniem.
  3. Charakterystyka bohatera – kilka pytań, które powinny wystarczyć do przyjęcia jego perspektywy i przeanalizowania jego postawy.
  4. Artystyczne aspekty opowiadania – impresyjność i intertekstualność.
  5. Na koniec – językowe problemy tekstu.

Myślę, że 3-4 godziny lekcyjne.

Szaleństwo Ojca

Szaleństwo Ojca

Znawcy Schulza mogą się zdziwić, ale bardzo ostatnio spodobał mi się duet jednego z opowiadań i prezentowanego na plakacie filmu „Fanatyk” (na pewno dziś jeszcze jest na Netflixie). Film jest surrealistyczny, groteskowy, odlotowy, choć zapewne nie dla wszystkich do zdzierżenia, bo język jest dość niewybredny i mocno obrazujący upadek potocznej polszczyzny. Ale warto spróbować. Ojciec – tytułowy fanatyk – ma obsesję na punkcie rybołówstwa. Rodzina utopiona jest w jego dziwactwie, nie ma szans, aby ktokolwiek mógł uciec. Ten element jest bardzo spójny z szaleństwem ojca w „Ptakach” Schulza. Myślę, że można spróbować porozmawiać z uczniami na następujące tematy:

  1. Jakie są cechy archetypu ojca i w jaki sposób został on przebudowany w obu utworach?
  2. jakie są granice pomiędzy hobby a szaleństwem?
  3. Jak funkcjonuje rodzina w obu utworach?
  4. Jakie symbole obecne są w obu utworach? Jak można je zinterpretować?

Do „Ptaków” Schulza można też podejść z zupełnie innym kontekstem – z pracą Anny Jakubowskiej dostępną tu – polecam do inspiracji.

Dług i Dostojewski

Dług i Dostojewski

Dług (1999) - Filmweb

Już od kilku lat przy okazji „Zbrodni i kary” omawiam współtowarzysząco „Dług” Krzysztofa Krauzego. Dużo łączy te dwa teksty kultury – planowana zbrodnia, dramat antycypacyjny i trudne konsekwencje. Film Krauzego, mimo bardzo dojrzałego już wieku [22 lata!] jest wciąż wstrząsający, także dla młodej widowni. Polecam go także tym, którzy lubią tematykę trudnych wyborów, moralności, człowieczeństwa.

Do wykładu dołączam prezentację, jest tam także film z Bogusławem Wołoszańskim [trochę o technice filmowej] i zadania argumentacyjne na ostatnich slajdach.

Droga do życia

Droga do życia

Średniowieczne teksty i ich obecność na lekcjach nie pasjonuje mnie. Nie i kropka. Jestem pod tym względem nieuleczalnym Gałkiewiczem. Próba poszukania sensu w tym tekście, o którym dziś będzie mowa, zawiodła mnie, jak zawsze, do filmu.

Legenda o świętym Aleksym związana będzie z przepiękną ekranizacją książki Jona Krakauera pod tym samym tytułem: „Wszystko za życie”. Czego nie ma w scenariuszu?

  1. Szczegółów historycznych dotyczących tekstu, epoki – wszystkie tego typu informacje zazwyczaj są w podręcznikach, ściągach, licznych prezentacjach Kolegów i Koleżanek na genially;
  2. Skupienia na religijnym charakterze tekstu, np. wprowadzenia do terminu „hagiografia” – chciałam odejść jak najdalej od tego kontekstu i wykorzystać inny – archetypiczną historię homo viator;
  3. Ćwiczeń dotyczących warstwy językowej tekstu.

Po pierwsze, obejrzeć należy film. Jest on raczej trudno dostępny, więc polecam oglądanie na lekcji. Poźniej – wprowadzenie do filmu, trochę teorii drogi [może być wykład nauczyciela, ale sądzę, że można też poprosić uczniów o przygotowanie tematu]. A następnie opowiadamy sobie film, wykorzystując umiejętności nabyte w szkole podstawowej. Przykładam wagę do tego elementu, bo dobrze opowiedziana historia to lepsze pisanie wypracowań.

Następnie, po 2 ćwiczeniach, które polecam zrobić samodzielnie, wspólnie lub w grupach można zastanowić się nad 2 najważniejszymi kwestiami. Czego szuka Christopher, bohater filmu? A później – czym jest symbolicznie Alaska, cel, do którego dąży? Te dyskusje, niezależnie od tego, w jakiej przestrzeni się odbędą, są podstawą do późniejszej interpretacji „Legendy”.

Ostatni etap to czytanie „Legendy” – najpierw ze zrozumieniem tekstu. Poźniej skupiamy się na zadaniach, których celem jest nauka wnioskowania. A na koniec – porównanie etapów drogi, którą przeszli bohaterowie i wyciągnięcie wniosków, czy ta średniowieczna opowieść jest wiarygodna, czy po odarciu jej z „kościelnej” otoczki bohater wykazuje cechy zwyczajnego człowieka.

Dla rozszerzenia polecam jeszcze inspiracje toposem drogi w różnych tekstach i indywidualne prezentacje uczniów, dotyczące tego motywu w ich ulubionych tekstach kultury.

Poniżej, jak zawsze, prezentacja do lekcji, notatka i – osobno – ta część notatki, która jest sketchnotowana.

Miłej pracy!

Polityka niszczy życie

Polityka niszczy życie

Z „Konradem Wallenrodem” mam romans od zawsze. Zwyczajnie lubię tego bohatera za jego szczególną niechęć do urządzenia sobie życia szczęśliwie, a potem żałowanie ryzykownych kroków. Lekcja o tym szczególnym przypadku autodestrukcji, moim zdaniem, może być zestawiona z innym rozpalającym wyobraźnię bohaterem, czyli Ryszardem Kuklińskim. Film „Jack Strong” pokaże nam postawę bohatera, który, jak Wallenrod, podejmuje ryzykowne decyzje, stawiające jego moralność i wiarygodność na granicy zdrady i balansuje na tej granicy, czyniąc swoje i najbliższych życie nieznośnym.

Lekcję rozpoczynam klasycznie, od wprowadzenia do lektury. Potem nakreślenie sytuacji tego bohatera, jego charakterystyka, ocena zysków i strat postępowania, także w związku z Aldoną. Proponuję omawiać pojęcia, potrzebne do rozumienia klimatu romantycznego, przy użyciu sztuki, obrazów – jest to trochę łatwiejsze dla zrozumienia.

Potem – dyskusje po obejrzeniu filmu. Skupione dookoła tematów ojczyzny, patriotyzmu, zdrady, etyki, potrzeb osobistych. Można przemyśleć formy rozprawkowe, albo po prostu debatować:

•Czy warto poświęcić osobiste szczęście dla misji społecznej?

•Gdzie przebiega granica pomiędzy bohaterstwem a zdradą?

•Jaki jest stan świadomości patriotycznej narodu?

•Gdzie znajduje się granica naszego wolnego wyboru, a kiedy jesteśmy poddawani manipulacji?

Na koniec, jako dręczącą formułę szkolną, wprowadzamy czytanie ze zrozumieniem na podstawie tekstu Olgi Woźniak „Zemsta – Czy naprawdę przynosi ulgę? Dlaczego się mścimy?” z pytaniami o stylistykę. Myślę o lekcji na temat szkicu krytycznego powiązanego z całym tym artykułem, co niedługo może się objawić, tymczasem lekturę artykułu polecam.

Theme: Overlay by Kaira